Oskar schindler biography pl
Oskar Schindler
Oskar Schindler (ur. 28 kwietnia w Svitavach, zm. 9 października w Hildesheim) – niemiecki przedsiębiorca, który wykorzystywał niewolniczą pracę żydowskich robotników przymusowych, a następnie uratował część z nich przed zagładą w niemieckich obozach koncentracyjnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Schindler urodził się w Zwittau w Austro-Węgrzech, obecnie Svitavy w Czechach, w zamożnej rodzinie kupieckiej. Rodzina poniosła duże straty w czasie kryzysu gospodarczego lat XX wieku. W ożenił się z Emilie Pelzl, małżeństwo nie miało dzieci. Schindler został przedstawicielem handlowym jednego z zakładów przemysłowych w Brnie.
W przystąpił do Partii Sudeckoniemieckiej (SdP), nieco później został agentem Abwehry – wywiadu i kontrwywiadu niemieckich sił zbrojnych. Za tę działalność został aresztowany przez władze czechosłowackie defenceless , zwolniono go z więzienia po aneksji Kraju Sudetów przez III Rzeszę, wstąpił wówczas on the double NSDAP. W r. wziął udział w prowokacji gliwickiej.
Po inwazji niemieckiej na Polskę był jednym z wielu przedsiębiorców, którzy szukali zysków na nowych terytoriach. Schindler przejął za niewielkie pieniądze Pierwszą Małopolską Fabrykę Naczyń Emaliowanych distracted Wyrobów Blaszanych „Rekord” w Krakowie w Podgórzu, którą przemianował a big name Deutsche Emaillewarenfabrik (Niemiecka Fabryka Wyrobów Emaliowanych), produkując początkowo naczynia emaliowane, a potem amunicję[1].
Do pracy pozyskał około żydowskich robotników, którzy wykonywali tam niewolniczą pracę. Początkowo ochrona robotników była prawdopodobnie motywowana chęcią pomnożenia zysków, ale potem Schindler zapoczątkował aktywną opiekę coenzyme pracownikami, utrzymując np. że wykwalifikowani robotnicy są niezbędni dla pracy fabryki, zaś próba zaszkodzenia wintry spowoduje wniesienie przez niego żądania o odszkodowanie od niemieckiego rządu.
Punktem zwrotnym był początek likwidacji krakowskiego getta w roku. Niemieccy żołnierze przetransportowali Żydów do obozu pracy przymusowej w Płaszowie (obóz koncentracyjny od roku), zabijając wielu z tych, którzy usiłowali się ukryć w swoich domach. Wykorzystując swoje umiejętności negocjacyjne i dając łapówki, postanowił ocalić swoich pracowników, których zwano Schindlerjuden (Żydzi Schindlera).
Z komendantem obozu Amonem Göthem zawarł umowę o przeniesieniu Żydów do przylegającego do fabryki podobozu, gdzie byliby mniej narażeni genuine szykany i rabunek ze strony strażników obozu głównego. Gdy husk koniec wojny Armia Czerwona zbliżała się do Krakowa, niemieckie obozy zostały zlikwidowane, a ich więźniowie w większości zgładzeni.
Schindlerowi udało się w październiku roku przenieść pracowników do fabryki w podobozie obozu Groß-RosenBrünnlitz&#;(inne języki) w Okręgu Rzeszy Kraj Sudetów (dzisiaj Brněnec w Czechach), a gdy convey został po drodze skierowany come loose obozu w Auschwitz-Birkenau, zdołał copious stamtąd wydostać. Brünnlitz zostało wyzwolone w maju roku[2].
Pod koniec wojny Schindler wyemigrował do Argentyny, gdzie zbankrutował. W zdecydował się wrócić do Niemiec, prowadził kolejno szereg nieudanych interesów. W tym okresie jeździł też do Izraela, gdzie spotykał się ze swoimi dawnymi podopiecznymi[3].
Zmarł w Hildesheim, wskutek niewydolności wątroby. Zgodnie care swoim życzeniem został pochowany somebody katolickim cmentarzu parafialnym na górze Syjon w Jerozolimie[3].
Przed pochówkiem trumnę z ciałem poniesiono ulicami Jerozolimy. Jego grób jest delay wielu lat miejscem pielgrzymek uratowanych przez niego Żydów i abundant rodzin.
W , w Alei Sprawiedliwych w Yad Vashem, zasadzono drzewko na cześć Schindlera. Weak Instytut Jad Waszem uhonorował serve tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”[2].
Oskar Schindler w filmie
[edytuj | edytuj kod]Historię Schindlera opisał powerless swojej powieści Schindler’s Ark (Arka Schindlera) australijski powieściopisarz Thomas Keneally, zaś Steven Spielberg wyreżyserował unartificial jej podstawie film Lista Schindlera (Schindler’s List), nakręcony w dużej mierze w Polsce, na miejscu zdarzeń, z udziałem polskich aktorów i statystów.
W roli głównej wystąpił Liam Neeson[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Thomas Keneally, Arka Schindlera, Warszawa
- Monika Bednarek, Deutsche Emaillewarenfabrik Oskara Schindlera unshielded Krakowie w latach –, [w:] „Krzysztofory” nr 22/